صنعت قالب سازی
صنعت قالب سازی یکی از صنایع سنگین است که انواع قالب فلزی و پلاستیکی را به منظور ساخت قطعات مختلف تولید می کنند. زمانی که نیاز به تولید قطعه ای با تعداد بالا باشد، تولید کننده قطعه به قالب ساز سفارش تولید قالب قطعه مذکور را داده و سپس از آن قالب برای پیشرفت تولید بهره می برد. البته در بسیاری از موارد تنها یک قالب سفارش داده نمی شود مسلما هر چه تعداد قالب ها بیشتر باشد، قطعات با سرعت و در تعداد بیشتری تولید می شوند. قطعات پیچیده صنعتی نه تنها قالب های ظریف بلکه قالب های بسیار دقیقی نیز لازم دارند. به همین دلیل است که امروزه قالب سازی جز تخصصی ترین مشاغل محسوب می شود.ند
قالب سازی چگونه انجام می شود؟
قالب سازی دارای دو مرحله اساسی است:
طراحی قالب
طراحان قالب امروزه برای ساخت آن به جای گرفتن قالب از قطعه اصلی، قالب را به واسطه برنامه های مخصوص کامپیوتری مانند IMOLD، SolidWorks و CATIA طراحی می کنند. این در حالی است که در گذشته تنها از قطعه موجود توانایی قالب گیری بود حال اینکه با پیشرفت تکنولوژی، طراحان توانایی طراحی قالب هایی را دارند که شاید قطعه ای که قرار است از این قالب به دست آید موجودیت فیزیکی نداشته باشد. این طراحی ها همگی سه بعدی بوده و توانایی اعمال ظرافت های لازمه را نیز دارند.
ساخت قالب
مرحله دوم کار، ساخت آن طرحی سه بعدی است که طراحان در کامپیوتر طراحی کرده اند. بسیاری از ماشین های ساخت قالب مانند پرینترهای سه بعدی عمل کرده و می توانند انواع قالب های سه بعدی را بسازند. البته پرینترهای سه بعدی صنعتی بیشتر قالب های پلاستیکی تولید می کنند اگر نیز به ساخت قالب فلزی باشد، در این قسمت از کار اندکی به ریخته گری نیاز خواهد بود. به همین دلیل است که قالب های صنعتی انواع متفاوتی دارند که به شرح زیر است:
- قالب آهنگری
- قالب ریخته گری
- قالب تزریق پلاستیک
- قالب پرس
قالب آهنگری در صنعت قالب سازی
قالب سازی آهنگری از دیگر روش های قالب سازی صنعتی است که بیشتر برای ساخت قطعات فولادین به کار می روند. این نوع قالب ها بسیار مستحکم بوده و از دو تکه تشکیل می شود. روش کار با قالب های آهنگری به این صورت است که ابتدا دو تکه قالب را به یکدیگر متصل کرده سپس مواد مذاب را از طریق قیف مخصوصی در قالب تعبیه شده است، به داخل آن می فرستند. این کار معمولا با فشار پرس انجام می شود. در میان انواع قالب سازی آهنگری می توان به روش های قالب بسته و باز اشاره کرد.
قالب سازی ریخته گری
قالب سازی ریخته گری سه نوع است، ماسه ای، دایکاست و ریژه. از قالب های دایکاست برای ساخت قطعات آلومینیومی استفاده می شود. به این صورت که مذاب آلومینیوم به فشار زیادی به داخل قالب تزریق می شود. اگر به دنبال ساخت قطعات آلومینیومی با کیفیت بالا هستید، بهتر است از این روش استفاده نمایید؛ اما اگر به جزو کیفیت ضخامت قطعه نیز در نواحی مختلف متفاوت است، روش ریژه می توان مناسب تر باشد. در روش ماسه ای، قالب از ماسه ساخته شده است. از آن جایی که ماسه توانایی تحمل دمای زیادی را دارند، از این نوع قالب برای ساخت قطعات فلزی با دمای بسیار بالا استفاده می شود.
قالب سازی به روش تزریق پلاستیک
این روش برای ساخت قطعات پلاستیکی مورد استفاده قرار می گیرد. جنس خود قالب از فولاد است اما تزریق پلاستیک به داخل قالب فولادی تکنولوژی نسبتا پیچیده ای است که این امر خود در بالا رفتن هزینه های تولید بی تاثیر نخواهد بود.
قالب پرس در قالب سازی
از قالب سازی پرس برای خم کردن، فرم دادن و کشش قطعه استفاده می شود. در واقع، پرس تنها نقش فرم دهی به ماده شکل پذیر را دارد، بنابراین، اگر مواد غیر قابل فرم دهی باشد، نمی توان از قالب پرسی برای آن استفاده کرد. قطعاتی که از داخل قالب پرسی خارج می شوند اغلب تو پر اند. قسمت های مختلف قالب پرسی به شرح زیر است:
- کفشک
- بوش
- میل راهنما
- ماتریس
- سنبه